Το νησάκι του Άγγελου Σκελιανού

 

Στη φωτογραφία,το νησάκι του σπουδαιου Άγγελου Σικελιανού,μια μικρότατη λωρίδα στεριάς,ένα -κι ούτε- στρέμμα, 2-3 χιλιόμετρα πριν το πορθμείο Λευκάδας,δεξιά όπως πάμε για τη Λευκάδα,που μάλιστα προσεγγίζεται πανεύκολα απ' την παραλία που  εκτείνεται ανατολικά και πίσω απ' το κάστρο της Αγίας Μαύρας που υψωνεται στο πορθμείο. 

Σημειωτέον,κάθε χρόνο,την πρώτη Κυριακή μετά τις 10 του Μάη ,που σημαίνει στις 12 Μάη Κυριακή του Θωμά  για φέτος,το νησάκι είναι επισκέψιμο,αφού γιορτάζει (τελείται λειτουργία από ιερείς και πάντα με παρουσία πιστων) το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου που ειναι χτισμένο πάνω στο νησάκι,βόρεια και πίσω απ' το σπίτι που ειχε χτισει εκει ο Σικελιανός για να παραθερίζει τα καλοκαίρια. 

Στη φωτογραφία λοιπόν,το νησάκι του Σικελιανού,ένα -κι ούτε- στρέμμα, γης,πριν την τελευταία καθίζηση, προτού δηλαδη αρχίσει να βυθίζεται στη θάλασσα..Εκεί ο Σικελιανός,ζώντας τα καλοκαίρια με τη γυναικα του την Εύα, την όμορφη "ζόρκα" (=γυμνή,στα Λευκαδίτικα,κατά το Ηπειρώτικο "ζάρκος"=γυμνός -ζόρκα την αποκαλούσαν οι Λευκαδίτες,διότι ντυνόταν με μιαν αλαφριά χλαμύδα που από μέσα φαινόταν όπως έλεγαν το κορμί της,κι όχι με πολλά και βαριά ρούχα που φορούσα οι Λευκαδίτισσες της εποχής),κοινώνησε βαθιά τη Λευκαδίτικη φύση,κι έτσι εκεί στην ουσία γεννήθηκαν τα ποιητικά αριστουργήματα μιας ολάκερης ζωής".Το νησάκι,μετά από μια τελευταία καθίζηση,"ακρωτηριάστηκε",σε μια προσπάθεια αυτοχειριασμού του -θαρρείς- ,ώστε να πάψει να ..ζει σ'  έναν κόσμο σαν το σημερινό,όπου η Αρμονία,το Φως, η Ποίηση και το Σικελιανικό Όραμα έχουν πλέον εξοστρακιστεί διά παντός...Υπό μία έννοια,το νησάκι του Σικελιανού που αργοβυθιζεται-αργοχάνεται,θα μπορούσε να παρομοιαστεί με τα όμορφα παλιά Γάννενα του Πνεύματος και της Αρμονίας,τα Γιάννενα του Γιοσέφ Ελιγιά,του Δημήτρη Χατζή,του Νίκου Χουλιαρά,που κι αυτά χάθηκαν οριστικά,για να δώσουν τη θέση τους,στα σημερινά Γιάννενα που,είναι αυτά που είναι,και δεν θα 'θελα περαιτέρω να τα χαρακτηρίσω... 

...Πώς στέκει ο γκρίζος δέλφινας

στη μέση του πελάγου  

ήσυχος κι ολομόναχος 

στο κύμα το γλαυκό,  

 

και χαίρεται  του ηλιάτορα 

τα ολόχρυσα πλουμίδια  

απάνωθε και γύρωθε 

την Πλάση να μεθούν,

έτσι  γλυκά στην Όστρια 

στέκει αποξεχασμένο 

το μια σταλιά ξερόνησο 

του Σικελιανού!  

 

Εκεί ο αλαφροϊσκιωτος  

με στίχους του,εμεθούσε

το Ιόνιο,το Ρωμαίικο, 

και τους εφτά ουρανούς! 

 

Τώρα  στο Ιόνιο  αναβροχιά,

και στο Ρωμαίικο στέγνα, 

και στους εφτά τους ουρανούς 

άσωστη σκοτεινιά. 

 

Κι αυτό το θαλασσόβρεχτο 

 το ένα -κι ούτε- στρέμμα

με στέμμα τ' αφροκύματα

και την παλιά εκκλησιά, 

 

μέτρο το μέτρο χάνεται, 

πόντο τον πόντο σβηέται, 

μες στου πελάου την τρυφερή 

βουλιάζει,αγκαλιά : 

 

τόσο το Φως που εστέρεψε, 

τόσο που πια εχάθη 

το Πνεύμα το υπερκόσμιο 

του Σικελιανού, 

 

τι θέλει αυτό πάνω απ' τη γης,

τι  θέλει πλιο να υπάρχει ; 

Κάλλιο κάτω απ' τη θάλασσα 

στον ήσυχο βυθό, 

 

εκεί που καταφύγιο 

βρίσκουν πια τα Μεγάλα 

τ' Αληθινά  τ' Αρμονικά 

τ' Άξια και τα Υψηλά,  

 

 σε μια ανθηρή κι ανέσπερη  

 ωραία Ατλαντίδα,

που θά 'ρτει κάποτε ο καιρός 

ξανά ν' αναδυθεί! 

ά.-λεύτερη Πίνδος-20 Απρίλη του 2024

 

Κατέβαινε ο Απρίλης -ή ο Έλβις;- τη Δωδώνης !

 

 

..Κατεβαίναμε πριν λίγο,με τ' αμάξι,την ολάνθιστη Δωδώνης.  

Στο ράδιο,ο μαγικός Έλβις με το υπέροχο "Surrender" του :   https://www.youtube.com/watch?v=O3Bj9fQkvGo (πάτα το link,ν' ακούς τον Έλβις,όσο διαβάζεις)

Στό δρόμο,ο Απρίλης,κατέβαινε με βήμα γοργό σαν σε παρέλαση .  

Ή μήπως ήταν ο Έλβις που κατέβαινε? 

Έτσι κι αλλιώς,η Μουσική είναι θεότητα,με τους επί Γης  Αγίους της (Μότσαρτ,Μπετόβεν,Τσαϊκόφσκι,Μίκη  κ.λ),αλλά μ'  υπέρτατο Άγιο,τον Έλβις που καθώς μιλάει την πιο γνωστή στον κόσμο Γλώσσα,έχει τους πιο πολλούς "πιστούς" στον πλανήτη !

Κι όχι μόνο αυτό! 

Ο Έλβις,είναι ο πιο "ευκίνητος" Άγιος : δε χρειάζεται να κουβαλάει βαριά πιάνα,παρά μονάχα με την κιθαρούλα του,μπορεί 

να σου παρουσιαστεί,παντού,απρόσμενα και στο πιτς φυτίλι,και να στήσει μπροστά σου ένα ακριβό θαύμα,μ' ένα και μόνο τραγούδι  του!  

Surrender !!!!!!!!!!!!

..Κατέβαινε ο Απρίλης -ή o Έλβις;- τη Δωδώνης, 

στ' απόσκια της Γιαννιώτικης μεσημβρινής ραστώνης, 

ανέμελος σαν  άγουρο δεκάχρονο χαμίνι. 

Κι η μόνη του υποχρέωση,κι η μόνη του ευθύνη 

 

ήταν να πέμπει ολόγυρα ερωτικά φορτία, 

σε κάθε δρόμο,κάθε οδό,και κάθε κατοικία,

 ώστε να γίνεται ο καθείς ανύποπτος Γιαννιώτης

άγγελος έκπτωτος που το φιλί,τού 'ναι προτεραιότης 

 

πρώτη κι απ' όλες πιο ψηλά,πρώτη κι απ' όλες πάνω, 

τόσο ισχυρή που, η ζωή,κάστρο ψηλά στην άμμο

 να μοιάζει δίχως το φιλί ! Πλήρης δόξας και ρώμης 

κατέβαινε ο Απρίλης -ή ο Έλβις;- τη Δωδώνης !  

  

Κι ετρίζανε στο διάβα του,οι πολυκατοικίες, 

κι άνθιζαν με ταχύτητα φωτός οι ακακίες 

απ' τα παλιά τα Καλαμά-κια ως το παλιό Ξενία, 

σε μια υπερκόσμια ερωτική σεπτή ανθοφορία !

Τα 10 καλύτερα έργα μου.Οι δίσκοι μου που έχουν κυκλοφορήσει.Τα μουσικοθεατρικά έργα μου.Αυτά που θεωρώ ότι άξιζε ο κόπος-πιο πολύ απ' τ' άλλα- να τα γράψω (τραγούδια και ποιήματα)

 1. Το μουσικοθεατρικό μου έργο "Λορέντζος Μαβίλης.Ηρωικός κι ευαίσθητος!"Περιλαμβάνει 10 τραγούδια για τη ζωή και το θάνατο του ήρωα-ποιητή Λορέντζου Μαβίλη : https://www.youtube.com/watch?v=snWmOsvf4W0&list=PL865C5AD86E4B3E4B 

2. Ο δίσκος μου "Σταυρωμένος Απρίλης" που κυκλοφόρησε το 2013 απ' τη δισκογραφική εταιρεία ΑΥΛΟΣ, και περιλαμβάνει  15 στέρεα,λαϊκά τραγούδια ..παλαιάς κοπής : https://www.youtube.com/watch?v=kafqBmuNAqo&list=PLRbFJXvItV7HZGlNNOV1WOelzKXuFURZ4 

3.Ο δίσκος μου "Ο άγγελος ο Ιτζουμέρκ" που κυκλοφόρησε τον Απρίλη του 2014,και περιλαμβανει 14 τραγούδια κοινωνικού περιεχομένου,επαναστατκά,"νεοαντάρτικα" όπως τα λέω εγώ.Ανάμεσά τους και το"Θα ξανάρθω σε 5 γενιές", τραγούδι που  έγραψα προς τιμή του Λάμπρου Φούντα,στις 10 Μάρτη του 2010,εν θερμώ μετά τη δολοφονία του αγωνιστή  : https://www.youtube.com/watch?v=bkenIp01JQs&list=PLRbFJXvItV7G0fvbHMkmIBEIcPQYZLbkj  

 4. Ο δίσκος μου "Το Τετράφυλλο Δάκρυ",που κυκλοφόρησε διαδικτυακά,το 2019,με 17 τραγούδια μου που είναι μουσικές προσωπογραφίες ισάριθμων (17) Γιαννιωτών κι Ηπειρωτών,ξεχωριστών κι ευαίσθητων,που τους έζησα από κοντά εδώ στην Ήπειρο : https://www.youtube.com/watch?v=qUQtYoaVfvg&list=PLRbFJXvItV7HHP5O9U-iAnuwNg7AeiE_M 

5. Το μουσικοθεατρικό μου έργο (περιλαμβανει 10 τραγούδια) "Αχ! Μορδεχάι-τραγούδι των πουλιών,τοΜάη θα γινόσουν δυό χρονών",που εξιστορεί το συγκλονιστικό δράμα που εζησαν οι 1853 συμπατριώτες μου Εβραιογιαννιώτες,τις 25 Μάρτη του 1944,όταν οι Γερμανοί κατακτητές τούς συγκέντρωσαν σ' έναν χώρο δίπλα στη λίμνη Παμβώτιδα,για να τους οδηγησουν φορτωμένους σε καμιόνια,στη Θεσσαλονίκη,κι απ' εκεί,με τραίνα,στα κρεματόρια του Άουσβιτς : https://www.youtube.com/watch?v=_o9lYqqjPjs&list=PLRbFJXvItV7GI8vt4YxyQydgIe1rA9r1j

5.Το blog μου "Εδώ το λένε Ήπειρο" ,με ποιήματα και 23 τραγούδια μου (πρόχειρα προς το παρόν ηχογραφημένα,με τη φωνή μου και τ΄ακορντεόν μου μονάχα),εμπνευσμένα από ισάριθμες φωτογραφίες του σπυδαίου Ηπειρωτη φωτογραφου Κώστα Μπαλάφα,που φωτογραφισε-απαθανάτισε στιγμές μεγαλείου του λαού μας,τις περασμένες δεκαετίες : https://edw-to-lene-hpeiro.blogspot.com/ 

6.Το blog μου "Χουλιαράδες",με ποιήματα που αναφερονται σε ανθρώπους και τόπους του χωριού μου,Χυλιαράδες,στα Τζουμέρκα,30 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά των Ιωαννίνων : https://chouliarades.blogspot.com/ 

7.Το blog μου "Αθλοφιλοσοφία", με έμμετρες σκέψεις μου κι ιδέες που γεννήθηκαν κι εξακολουθούν να γεννιούνται τις ώρες που τρέχω πάνω στα βουνά.Αθλοφιλοσοφία,είναι ο τρόπος θεώρησης γενικά των πραγμάτων,μέσ' απ' το πρίσμα της διά βίου άθλησης μες στη φύση : https://athlo-philosophy.blogspot.com/ 

8.Το blog μου "Μια Γιαννιώτικηφωτογραφία,χίλιοι στίχοι", με ποιήματά μου για τα Γιάννενα : https://miafwtografiagianniwtikixilioistixoi.blogspot.com/ 

9.To blog μου "Βασίλης Ιθακήσιος : ο ζωγράφος του Ολύμπου", όπου παρουσιάζω με τη μορφή μουσικοθεατρικού εργου,που περιλαμβανει ποιήματα και τραγούδια,τον εξαιρετικό ζωγράφο Βασίλη Ιθακήσιο,ψηλά στον Όλυμπο, να συνομιλεί με τα χρώματα,με τον Όλυμπο,με την Τέχνη του!Το έργο μου αυτό είναι  εμπνευσμένα απ' τη μυθική ζωή του σπουδαίου ζωγραφου Βασίλη Ιθακήσιου,ο οποίος τη μισή του ζωή την πέρασε ψηλά στον Όλυμπο,ζώντας σε μια σπηλιά,και ζωγραφίζοντας το μεγαλείο του Ολύμπου : https://vasilis-ithakisios-o-zwgrafos.blogspot.com/ 

10.Το blog μου "Το στενό στα Γιάννενα : οδός Διονυσσίου Σολωμού",όπου παρουσιάζω με τη μορφή μυσικοθεατρικού έργου,το μικρό στενό της οδού Διονυσσίου Σολωμού,στην εργατική συνοικία "Καλούτσιανη" ,στα Γιάννενα! Εκεί έζησα ένα κομμάτι της παιδικής και προεφηβικής μου ηλικίας.Στο μουσικοθεατρικό έργο,ξαναζώ/ζωντανεώ εκείνα τα χρόνια της αθωότητας,στα τέλη της δεκαετίας του '60 και στις αρχές της δεκαετίας του '70 :  https://odosdionyssiousolwmou.blogspot.com/ 

11.Το blog μου "Άγγελος Παπαγεωργίου" όπου υπάρχουν εκατοντάδες ποιήματά μου και τραγούδια μου : https://aggelospapagewrgiou.blogspot.com/

 

Γαϊδουράκι ταπεινό

 

 

Ένας γάιδαρος δεμένος

δίπλα στην ξερολιθιά,

μελετάει απορημένος

την ανθρώπινη απονιά :

 

"Γάιδαρο" τον ανεβάζουν

και τον κατεβάζουνε.

Βάρος να σηκώνει,οκάδες

εκατό,του βάζουνε.

 

"-Γάιδαρε!' φωνάζουνε,                

και τα γέλια βάζουνε.

 

Με βιτσιές,για να ταχύνει,

τον ..τρατάρουν όλοι,μα 

λησμονούν πως γαϊδουράκι

στα Ιεροσόλυμα

 εκαβάλησε ο Χριστούλης,

των Βαϊων την Κυριακή

μια βδομάδα πριν ανέβει

σαν θνητός να σταυρωθεί !

 

Γαϊδουράκι ταπεινό,

για ν' αντέξει το Σταυρό:

ενθυμούμενος πως ο

ταπεινός στον κόσμο αυτό,

 

υψωθήσεται εν καιρώ

πιο ψηλά κι απ' το Θεό,

 

γιατί,πάντα ο ταπεινός,

ασυνείδητα Θεός,

είναι δυο φορές Θεός,

όπως δηλαδή ακριβώς

 

ένας γάιδαρος οκνός

πεινασμένος,ταπεινός,

στο λιβάδι του αραχτός,

αυτοκράτωρ και Θεός, 

όλη μέρα "γκα" και "γκα",

σαν να λέει "ωσαννά"

στους γαϊδάρους αδερφούς

και στης Γης τους ταπεινούς!

 

 (1ο σχεδίασμα)

Ένας γάιδαρος δεμένος

δίπλα στην ξερολιθιά,

μελετάει απορημένος

την ανθρώπινη απονιά :

 

"Γάιδαρο" τον ανεβάζουν

και τον κατεβάζουνε.

Βάρος να σηκώνει,οκάδες

εκατό,του βάζουνε.

 

"-Γάιδαρε!' φωνάζουνε,                

κι όλο πλάκα σπάζουνε.

 

Κι άμα λάχει,με μια βίτσα 

τον ..τρατάρουν όλοι,μα 

λησμονούν πως γαϊδουράκι

στα Ιεροσόλυμα

 εκαβάλησε ο Χριστούλης,

γαϊδουράκι ταπεινό,

μια βδομάδα πριν ανέβει

στον πικρό του το Σταυρό.

 

Γαϊδουράκι ταπεινό,

για ν' αντέξει το Σταυρό:

ενθυμούμενος πως ο

ταπεινός στον κόσμο αυτό

 

υψωθήσεται εν καιρώ

πιο ψηλά κι απ' το Θεό!

Θόδωρος Σκουρλής

 

 

..Την Ιστορία της Λογοτεχνίας,τη γράφουν οι ισχυροί...Έτσι,ποτέ δε μάθαμε για τον ποιητή Θόδωρο Σκουρλή (δεξιά όπως κοιτάμε στη φωτογραφία)...Τον κατάπιαν,τον εξαφάνισαν,δεν συγχώρεσαν το αγωνιστικό πνεύμα της Ποίησής του,κι ας ήταν εφάμιλλος του Παλαμά...Κάποτε,νεαρός το 1928,στο πανηγύρι στην Κρέντη (Ευρυτανία),σκαρφάλωσε σε έναν κέδρο,ύψωσε μια σημαία με ένα σφυροδρέπανο,κι ήρθε σε σύγκρουση με συντοπίτες του που επιχείρησαν να τη σκίσουν...Τι θα 'κανε κι ο Σκουρλής αν ζούσε σήμερα: θ' αγωνίζονταν με την πένα του και μ' όλο του το είναι,να μη βρωμιστούν τ' αγαπημένα του Άγραφα....
....Είμαι το κέδρο στην πανήγυρη στην Κρέντη!
Απάνω μου ύψωσε ο Σκουρλής το σφυροδρέπανο!
Είμαι της επανάστασης τ' άγιο τ' αψέντι
Είμαι τ' αργάτη το ιδρωμένο φωτοστέφανο

Είμαι ο αχός μες στ' αφρικάνικο ορυχείο
Είμαι το ποίημα που ποτέ σας δεν θα μάθετε
Είμαι τ' ανθρώπινο το δράμα και το Θείο
Είμαι τα ονείρατά σας, άνθρωποι,που πλάθετε

Είμαι η Ιδέα,το Δίκαιο,ω! πλούσιοι κι αφεντάδες,
που ζουν κι ας στα βαριά τ' αμόνια σας αλέθονται
Είμαι κι η άλυσσος με τους βαριούς χαλκάδες
που θα σας πνίξουν στους καιρούς που ω! νάτοι : έρχονται!
.......................................................................
Είμαι η ελπίδα που θεριεύει στους αιώνες
Είμαι το χιόνι τ' άλειωτο που λάμπει στ' Άγραφα
Είμαι το λάβαρο μπροστά απ' τις λεγεώνες
των προλετάριων που βαδίζουνε ατάραχα

σαν σε χορό κάτω απ' τον ήλιο, σαν σε γλέντι
με πρωτοχορευτή το Σπαρτακο ,απέθαντο!
Είμαι το κέδρο στην πανήγυρη στην Κρέντη!
Ψηλάθε μου ύψωσε ο Σκουρλής το σφυροδρέπανο!
ά. -λεύτερη Πίνδος 

 

Σχετικά με τον σπουδαίο Ευρυτάνα ποιητή Θόδωρο Σκουρλή : Ο Θόδωρος Σκουρλής γεννήθηκε στο Κεράσοβο το 1904. Σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στην Αθήνα, το Παρίσι και τη Βόννη, καθώς και ισπανική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Συν τοις άλλοις, ερεύνησε τον πολιτισμό των Ινδιάνων της Νότιας Αμερικής και μάλιστα έμαθε και τη γλώσσα των Κέτσουα! Από την Αμερική επέστρεψε στην Αθήνα όπου και απεβίωσε το 1969.

Για τον άγνωστο σπουδαίο Ευρυτάνα ποιητή,που καμιά Ποιητική Ανθολογία της εποχής δεν συμπεριέλαβε κάποιο ποίημα του,είπαν :

Κώστας Βάρναλης : «Ο Σκουρλής! Πρωτότυπος στην Τέχνη του Λόγου, παγκόσμιος στα ευρύτατα μηνύματα».

Γιώργος Κοτζιούλας : «Όταν εμείς οι νέοι δεν είχαμε ιδέα από ιδέες, αυτός ήταν ξεσκολισμένος. Ύστερα αυτός ο νεανικά ασυγκράτητος συγκρατήθηκε (τουλάχιστον φαινομενικά) ενώ εμείς οι άλλοι, που τον ακούγαμε με δέος, προχωρήσαμε άλλος πολύ, άλλος λίγο».

Ο Κοτζιούλας με κάθε ευκαιρία απάγγελνε το πρωτοποριακό ποίημα του Σκουρλή «Το Χέρι»!! Έτσι, ο Μάρκος Αυγέρης, που ήταν και γιατρός, του έλεγε «εσύ Γιώργο πάσχεις από Χερολαγνεία».

Πάνος Βασιλείου: "Ο Σκουρλής μας δίνει κάτι εντελώς νέο, πρωτότυπο και ασυνήθιστο σε μορφή, σε ουσία και σε συμπεράσματα.”

Ακολουθεί,το μεγαλειώδες ποίημα του Θόδωρου Σκουρλή "Το χέρι" !Το  έγραψε σε ηλικία 19 ετών !!!

 ΤΟ ΧΕΡΙ

Το χέρι ετούτο που άξια μου χαρίζει

μόνο μου βιός και κέρδος, το ψωμί,

το χέρι ετούτο, εμπόρευμα που αξίζει

κι έχει ξεπέσει τόσο στην τιμή… 

Το χέρι ετούτο, χρήσιμο εργαλείο

που σπάει κι ιδρώνει πάντα στη δουλειά,

είτε κασμά βαράει στο μεταλλείο

είτε σκαλίζει πρόστυχα λιλιά… 

Το χέρι ετούτο, που κρατάει δρεπάνι,

πένα, τιμόνι, σίδερο, σφυρί,

στο δρόμο, στο εργοστάσιο, στο λιμάνι,

που σφίγγει και ματώνει και βαρεί… 

Το χέρι ετούτο, που βωμούς υψώνει,

μέγαρα, θρόνους, μπάγκες, εκκλησιές,

που ανοίγει τον Παράδεισο και στρώνει

πούπουλα και μετάξια κι ομορφιές… 

Το χέρι ετούτο, που άνεργο όταν μείνει

και το ψωμί του απλώνει και ζητά,

βάρβαρος νόμος άδικα το κλείνει

κι η φυλακή στ΄ αλύσια το κρατά… 

Το χέρι ετούτο, αλί, κι όταν ορμήσει

κι άγρια υψωθεί με μίσος σε γροθιά,

ξέρει γερά μαχαίρι να κρατήσει

ξέρει ν΄ ανάψει ακέρια τη φωτιά… 

Ξέρει να ρίξει , ως ήξερε να χτίζει,

να πλερωθεί το απλέρωτο ψωμί,

το χέρι ετούτο, εμπόρευμα που αξίζει

κι έχει ξεπέσει τόσο στην τιμή!…

Θόδωρος Σκουρλής 1923